Mijn jonge vriend Mark schreef een mooi stuk over de veertig dingen die hij leerde in de veertig jaar die hij er nu op heeft zitten. Veertig dingen. Allemaal zijn ze waardevol en waar. Lees maar.
Maar veertig is wel een beetje veel. Dat is net als bij een goede horoscoop. Daar zit voor iedereen wel iets raaks in. En al die dingen die niet kloppen, die ben je direct weer vergeten. Dus als leidraad heb je meer aan een korter lijstje.
Hier is mijn lijstje. Het zijn twee dingen, en Mark noemt ze ook allebei, hoewel niet letterlijk.
1. Show, don’t tell. Les één van iedere schrijverscursus. Je schrijft niet dat het eng is in de slaapkamer, maar je beschrijft hoe weinig je ziet, hoe de vloer kraakt, hoe er iets langs je gezicht strijkt dat misschien spinrag is of misschien ook niet … Woorden kosten niets en zijn niets waard. Dat betekent dat je mensen moet beoordelen op hun daden, niet op hun woorden. Ding 19 bij Mark. Het betekent ook: het maakt niet uit hoe vaak je zegt dat je iets belangrijk vindt of om iemand geeft. Het gaat om wat je doet. En wat je laat.
2. Expect nothing, accept everything. Dit leerde ik bij improvisatietheater. Daar betekent het zoveel als: probeer geen regie te voeren, reageer spontaan op wat er gebeurt en zeg nooit nee. Dat laatste is in het normale leven geen goed idee en die andere twee dingen soms ook niet, dus ik bedoel er net iets anders mee. Ik bedoel dat je eigen verwachtingen je vaak in de weg zitten. Je het zicht ontnemen op wat er werkelijk gebeurt en op wat er mogelijk is en wat niet. Volgens mij bedoelt Mark dit ook met “Plan je leven, anders overkomt het je” samen met “Zet een stip op de horizon” (ding 23 en 24). Weet waar je ongeveer heen wilt, wees je bewust van je aannames en verwachtingen en houd je ogen open. Er kan altijd een andere trein langskomen, om met Ronald Koeman te spreken.
Dat zijn mijn twee dingen. Ze hebben met elkaar te maken, en met vertrouwen (ding 31). Op daden kun je vertrouwen, en verwachtingen hebben de neiging om vertrouwen voorwaardelijk te maken. Ik vertrouw je, zolang je doet wat ik ook gedaan zou hebben.
Het merkwaardige is: ik ben deze zomer 55 geworden, maar deze twee dingen heb ik pas het afgelopen jaar geleerd. Daarvoor wist ik het wel, maar snapte ik het niet. Voor sommige zaken gaat de 80-20 regel (ding 35) niet op. Die ga je pas zien als je ze doorhebt, en tot die tijd zie je helemaal niets.