Foto: Thomas Lipke via Unsplash

Nu de corona-maatregelen volgens een tijdpad worden afgebouwd, dient zich een logische vraag aan. Wat kun je als ondernemer doen om je voor te bereiden op “Na Corona?” 

De hamvraag is natuurlijk hoe lang dat gaat duren en hoe de wereld er dan uitziet. Dat weet niemand. Het kan best dat het virus in de zomer net zo plotseling verdwijnt als het verschenen is. Maar dat is niet het meest waarschijnlijke scenario.

Laten we eerst eens kijken waar onze overheid op koerst. Dat is: het virus beheersbaar houden, op een niveau dat onze gezondheidszorg aankan, totdat er een medicijn of een vaccin is. Dat is het beleid; realiseer je dat goed. Het doel is niet om het virus zo snel mogelijk uit te roeien. Deels omdat we daarvoor niet voldoende middelen hebben (testen, bijvoorbeeld), maar ook, hoewel niemand dat hardop zegt, omdat een echte lockdown van langer dan een paar dagen onmogelijk is zonder dat er een minstens zo’n grote ramp gebeurt als die je probeert te voorkomen.

Het lijkt dus raadzaam om er, als ondernemer, net als onze overheid vanuit te gaan dat we met het virus moeten leven totdat er een vaccin is. Hoelang is dat? “Misschien wel een jaar of langer”, zei minister De Jonge. En hij dacht niet dat er tot die tijd echte grootschalige evenementen zouden kunnen plaatsvinden.

“Misschien wel een jaar of langer” is ministeriaans voor “niemand die het weet”. Volgens mij is het niet per se zo dat je vroeger of later een vaccin vindt als je maar hard genoeg zoekt. Er is nog steeds geen vaccin tegen malaria of AIDS, en het griepvaccin biedt, na 70 jaar doorontwikkelen, nog altijd geen volledige bescherming.

Dus. Sorry. Het beste wat je als ondernemer kunt doen, is er vanuit gaan dat er geen “Na Corona” komt.

Dat betekent niet dat alles zo blijft als nu. Integendeel. Het grove geschut (anderhalve meter afstand, hele bedrijfstakken dicht) zal steeds meer vervangen worden door risico-gebaseerde maatregelen. Er zullen allerlei innovaties komen om het risico en het ongemak te verkleinen, van transparante mondmaskers tot nieuwe luchtzuiveringssystemen. Testen zullen steeds sneller, betrouwbaarder en goedkoper worden. We zullen een soort weeralarm krijgen, waarbij automatisch beperkende maatregelen gaan gelden als er veel virus “in de lucht zit”. Die kunnen oplopen van “risicogroepen binnen blijven” tot “totale lockdown”. Bedrijven zullen een risicolabel krijgen dat hiermee correspondeert. Zij moeten sluiten als het betreffende alarm wordt afgegeven; er treedt dan ook automatisch een steunregeling in werking.

Afijn. Fantaseer er maar op los. Kansen genoeg. En uitdagingen ook.

De grote opgave voor ondernemers wordt om een bedrijfsmodel te bouwen dat rendabel is (of op zijn minst kan overleven) tijdens een uitbraak, en dat eenvoudig is op te schalen als dat kan. Dat vergt nogal wat. Veel ondernemers zullen bijvoorbeeld niet met hun huidige huisvesting uit de voeten kunnen. Nog meer ondernemers zullen na twee maanden corona-crisis de bodem van de portemonnee in zicht hebben. Het betekent ook dat er nog meer behoefte is aan flexibilisering in allerlei contractvormen, ook op de arbeidsmarkt. En dat betekent weer dat de sociale zekerheid gemoderniseerd moet worden, zodat ook de flexibele schil fatsoenlijk door de uitbraak-periodes komt. Ook voor de politiek is er dus werk aan de winkel.

Gelukkig snapt “de politiek” ook wel dat al die aanpassingen geld kosten en niet vanzelf gaan, en dat er een groot maatschappelijk belang is om ondernemers te helpen waar dat kan. Er liggen tientallen miljarden klaar, en elke dag worden er keuzes gemaakt over de besteding van dat geld. Daarbij gelden meer belangen dan alleen volksgezondheid. Kijk hoe er meegedacht wordt met bijvoorbeeld luchtvaartmaatschappijen en het openbaar vervoer, die uiteraard niet rendabel kunnen functioneren met één passagier per negen vierkante meter.

Met andere woorden: laat je horen. Met constructieve plannen en met scherpe en zakelijke kritiek op slechte ideeën. Sluit je aan bij een belangenbehartiger, word lid van een politieke partij en schrijf stukken in de krant. De mensen die de beslissingen nemen en de regelingen schrijven, kunnen wel wat hulp gebruiken.